Mickiewicz, Księgi Narodu Polskiego i walka o niepodległość Irlandii

Artykuł porusza temat powstania irlandzkiego tłumaczenia Ksiąg Narodu Polskiego i Pielgrzymstwa Polskiego Adama Mickiewicza. W pierwszej kolejności nawiązuje do kilku tekstów opisujących Polskę oraz porównań dokonanych między sytuacją, w jakiej znalazły się zarówno Polska, jak Irlandia. Teksty te opublikowano w języku angielskim w irlandzkiej narodowej – i nacjonalistycznej – prasie w okresie 1914-1916. Autor artykułu zwraca uwagę, jak jeden przypis do pewnej publikacji o Mickiewiczu doprowadził nie do jednego, ale aż dwóch przekładów Ksiąg przez tego samego tłumacza, Liama Ó Rinna (1886-1943). Zostały one oparte na francuskich tłumaczeniach oryginalnego tekstu polskiego. Każde z tych tłumaczeń zostało wydane w czasie irlandzkiego przewrotu narodowego – odpowiednio Powstania Wielkanocnego w 1916 r. i anglo-irlandzkiej wojny o niepodległość (1919-1921). Ich celem było dodać odwagi tym, którzy walczyli o wolność kraju i język irlandzki.This article looks at the development of the Irish language translations of Adam Mickiewicz’s Księgi Narodu Polskiego i Pielgrzymstwa Polskiego which appeared between 1916-1920. It first traces some of the references in English to Poland, and the comparisons made between the situation that both Poland and Ireland found themselves in, that appeared in the Irish national— and nationalistic—press at that time. It looks at how a chance remark in a footnote to a newspaper article about Mickiewicz gave rise to not one, but two translations of the Księgi, by the same translator, Liam Ó Rinn (1886-1943), both based on French translations of the original Polish text. Each of these translations were to appear at a time of Irish national upheaval, namely the Easter Rising in 1916 and the Anglo-Irish War of Independence (1919-1921), and they had as their aim to encourage those fighting for Ireland’s freedom and language

Scottish Gaelic in Peter Simon Pallas’s Сравнительные Словари

In the 1780s a multilingual dictionary was issued in Saint Petersburg, edited by the Ger- man Peter Simon Pallas (1741–1811). It was a comparative dictionary, containing almost 300 words in Russian and their equivalents in 200 languages and dialects from all over the world. Amongst those to be found within is Scottish Gaelic. This dictionary thus offers a brief snapshot of Scottish Gaelic from the 1700s seen through the prism of Cyrillic and this article aims to present some background history of the dictionary itself, and to show how Scottish Gaelic is presented in the text

The Celtic Languages in the Сравнительные Словари (1787–1789): An Introduction

In the 1780s, a multilingual dictionary was published in Saint Petersburg in the Russian Empire, under the editorship of the German Peter Simon Pallas (1741–1811). As its title— Сравнительные Словари Всѣхъ Языковъ и Нарѣчiй [Comparative Vocabularies of all Languages and Dialects]—explains, it aimed to be a comparative dictionary of almost 300 headwords and numbers in Russian and their equivalents in 200 languages and dialects from all over Europe and Asia. Amongst these are five of the six Celtic languages—Irish, Scottish Gaelic, Welsh, Cornish and Breton, as well as an unknown “Celtic”—and this paper gives a brief overview of the background to the dictionary, and then focuses on the first 10 lexemes in each of the Celtic languages as they are presented in the dictionary itself, pointing out various inaccuracies, but also the historical value therein.Pod koniec XVIII wieku w Petersburgu opublikowano wielojęzyczny słownik, którego redaktorem był niemiecki uczony – Peter Simon Pallas (1741–1811). Zgodnie z tytułem – Сравнительные Словари Всѣхъ Языковъ и Нарѣчiй (Słownik porównawczy wszystkich języków i dialektów) – miał to być wielojęzyczny słownik zawierający 300 haseł i liczby z języka rosyjskiego oraz ich odpowiedniki w 200 językach i dialektach z terenów Europy i Azji. Pośród nich jest sześć języków celtyckich – irlandzki, szkocki, walijski, kornwalijski (kornicki), bretoński, oraz nieznany „celtycki”. Artykuł skrótowo przedstawia historię powstania słownika oraz skupia się na analizie 10 wybranych leksemów z każdego z wymienionych języków celtyckich wskazując na różne nieścisłości, jak również podkreślając wartość historyczną haseł zawartych w słowniku

Orange Lemons, Yellow People, Brown Oranges: Language Contact and Changes in the Basic Irish Colour Term Buí

The aim of this paper is to look at the changes currently taking place in regards to the Basic Colour Term buí in Irish. Irish, a Celtic language, is, along with English, one of the official languages of Ireland although it is very much a minority one, with an overwhelming number of L2 speakers of varying linguistic ability. As a result of this, and the fact that the language itself is surrounded by a sea of English, English syntax and vocabulary—and its way of perceiving the world—is constantly being brought to bear on the language, and L1 speakers are continually being exposed to this and coming under its influence. One illustration of this is the Basic Colour Term buí. Traditionally, this term had its focus on ‘yellow’ but also covered ‘orange’ through light brown or ‘tan’. However, it is nowadays most frequently understood by L2 speakers as a one-to-one equivalent for the English term ‘yellow’, with oráiste‘orange’ and donn ‘brown’ being used, as in English, to cover those other shades that would traditionally be part of buí. To this end, I present results from field-work carried out amongst L1 native speakers of Irish to see how far this change has taken place in their own understanding of the language and how much the traditional Irish colour system is yielding to that of English